Er ligt tussen Utrecht en Leidsche Rijn een ensemble van drie bruggen, zorgvuldig gecomponeerd en toekomstvast. De nieuwe Utrechtse spoorbrug geen sterke signatuur. Dat moet je op deze plek ook niet willen. Met het gegeven van de twee flankerende en totaal verschillende bruggen was de insteek het streven naar rust in het eindbeeld en een toekomstvast ontwerp. Om dat te garanderen zijn er twee scenario’s tot een eindbeeld uitgewerkt. Enerzijds de situatie die nu gerealiseerd is, met drie totaal verschillende bruggen naast elkaar. Anderzijds is er in de ontwerpfase ook visueel al een scenario uitgewerkt voor als het moment komt dat ook de oude spoorbrug ooit vervangen zal worden. Er is in beeld gebracht wat dán het eindbeeld zou zijn; dat plaatje moet ook kloppen. Dat doorkijkje naar de toekomst geeft het beeld te zien waarbij de oude spoorbrug vervangen wordt, bijvoorbeeld door een identiek exemplaar als dat er nu net gemaakt is. Je krijgt dan een betere balans in het ensemble. De spoorbruggen vormen dan een ‘tweeling’, zoals je kent van de Brienenoordbruggen, met daarnaast de kleurige Hogeweidebrug.
Echte boogbrug
Net als bij de Demka/Werkspoorbruggen is de nieuwe spoorbrug toekomstvast gerealiseerd. Hij heeft geen tussensteunpunten meer en is daarom toekomstvast, in tegenstelling tot de oude spoorbrug, die nog steunpunten heeft die heel dicht bij de waterkant van het kanaal staan.
Belangrijkste keuze in het ontwerpproces was de keuze voor het type hoofdconstructie. Voor de nieuwe brug is bewust gekozen voor een échte boogbrug, zowel vanuit constructieve argumenten als vanuit het beeld. Het is een brug met een forse boog die het silhouet van het bruggenensemble bepaalt. Hij geeft het geheel een stevige ruggengraat en houdt de boel bij elkaar, juist ook door de stevige grijze kleur. Constructief zorgt deze boog met een forse formaat van vier meter hoogte voor de draagkracht van de ruime overspanning, waardoor je een vrij dun spoordek kan maken. Dat geeft aan de onderkant extra ruimte voor de gewenste doorvaarhoogte.
De eerste ontwerpschetsen stammen uit begin 2014 en zijn gemaakt in een integraal ontwerpteam met architect en collega constructeurs bij Movares. Opvallend zijn de slanke hangers en de verfijnde detaillering van het windverband tussen de twee solide bogen. Ook is er sprake van esthetische detaillering doordat er integraal in het ontwerp aandacht besteed is aan het kanaliseren van regenwater. Door vrijwel onopvallende richeltjes en opstanden zal er geen ongewenste locale vervuiling optreden op de gevelvlakken van de bogen. Hierdoor is de brug ook esthetisch duurzaam.
